استاد محمود عرفانى

استاد محمود عرفانى

– محمود عرفانى، استاد دانشگاه، متولد ،۱۳۱۶ اردبیل.
– اخذ مدرک لیسانس حقوق از دانشگاه تهران، ۱۳۴۷.
– اخذ مدرک فوق لیسانس از دانشگاه پاریس ۲ در سال ۱۳۵۲.
– اخذ مدرک دکتراى حقوق خصوصى از دانشگاه پاریس ۲ در سال ۱۳۵۵.
– استادیار دانشکده حقوق و علوم سیاسى دانشگاه تهران، ۱۳۵۸.
– دانشیار دانشگاه تهران، ۱۳۶۹.
– استاد دانشگاه تهران ۱۳۷۶.
– عضو آکادمى حقوق بین المللى حقوق تطبیقى از سال ۱۳۶۲ تاکنون.
– عضو انستیتو حقوق بین المللى فرانسه از سال ۱۳۷۰ تاکنون.
– عضو انجمن دوستداران حقوق فرانسه (هانرى کاپیتان) از سال ۱۳۷۶ تاکنون.
– عضو انجمن بین المللى آموزشى و پژوهشى مالکیت فکرى از سال ۱۳۷۹ تاکنون.
– وکیل پایه یک دادگسترى از سال ۱۳۷۰ تاکنون.
– عضو کانون وکلاى کانادا از سال ۱۳۷۱ تاکنون.
– تألیف ۲۰ مقاله علمى و چاپ آن در نشریات معتبر بین المللى و همچنین تألیف مقالات متعدد مرتبط با حوزه درسى.
– آثار تألیفى: کتابهاى حقوق تجارت (۵ جلد)، حقوق تطبیقى، حقوق تجارت بین الملل (۲ جلد)، حقوق تجارت به زبان ساده، مقدمه بر حقوق تجارت در ایران (به زبان انگلیسى)، حقوق شرکتها در ایران (به زبان انگلیسى) و مجموعه قوانین تجارت.

چهار دهه علم آموزى، تحقیق و تدریس در عرصه حقوق تجارت، حقوق تطبیقى و تجارت بین الملل را در سابقه کارى خود به ثبت رسانده است و کتاب «مقدمه بر حقوق تجارت در ایران» او به عنوان منبع درسى در دانشگاههاى مختلف مورد استفاده قرار مى گیرد.
دکتر محمود عرفانى استاد دانشکده حقوق و علوم سیاسى دانشگاه تهران در سال ۱۳۱۶ در شهر سردسیرى اردبیل زاده شد. تحصیلات ابتدایى را در مدرسه انورى به اتمام رساند و بخشى از تحصیلات متوسطه را در دبیرستان صفوى اردبیل به پایان رسانده و به همراه خانواده اش به تهران مهاجرت نمود و دیپلمش را در تهران اخذ نمود. در سال ۱۳۴۳ به دانشگاه تهران راه یافت و در رشته حقوق علم آموخت.
«من در دوره دبستان و دبیرستان دانش آموزى معمولى بودم. دوره ابتدایى در شهر خودم یعنى اردبیل بودم. من شهر خودم را خیلى دوست دارم. در دوره لیسانس هم معمولاً از صبح تا شب در دانشکده بودم. کارم فقط مطالعه بود. صبح ساعت شش مى آمدم و تا شب در کتابخانه مشغول مطالعه مى شدم.» و اینچنین مى شود که دانش آموز معمولى اردبیلى از محضر استادانى همچون دکتر سنگلجى، دکتر مشکات، دکتر سید حسن امامى، دکتر واحدى، دکتر سید حسن صفایى، دکتر شایگان، دکتر على پاشا صالح بهره مند مى شود و در سال ۱۳۴۹ به قصد تحصیل در مقاطع بالاتر به فرانسه مى رود. همچنان رشته حقوق رشته مورد علاقه او است. عرفانى مدرک فوق لیسانس حقوق را که در فرانسه دیپلم نامیده مى شود، در سال ۱۳۵۲ از دانشگاه پاریس ۲ اخذ مى کند و در همان زمان در مقطع دکتراى حقوق خصوصى ادامه تحصیل مى دهد. در سال ۱۳۵۵ هم با درجه بسیار افتخارآمیز فارغ التحصیل مى شود.

استاد محمود عرفانى

عنوان تز او «حق کسب اطلاع سهامداران؛ مطالعه تطبیقى در حقوق فرانسه، آلمان، انگلیس و ایالات متحده آمریکا» بوده و در نهایت در حضور ۵ استاد مشهور حقوق فرانسوى از تز خود دفاع مى کند. مطالب دفاعیه او با هزینه وزارت علوم فرانسه به صورت کتاب هم چاپ شده بود.
«روش تدریس آنجا به این صورت است که ۷۰ درصد کار توسط دانشجو انجام مى شود. نقش استاد بیشتر در ارائه منابع، ارائه اصول اساسى درس و راهنمایى دانشجو مثلاً در انتخاب نحوه مطالعه، ارائه مطلب، نحوه نگارش و ارائه پژوهشها و منابع جدید است. در پاریس هم من از صبح کتابخانه مى رفتم تا شب.»
مقایسه تطبیقى او البته نیاز به تسلط به چندین زبان زنده غربى داشته است و عرفانى از آنجا که در دانشکده ادبیات دانشگاه تهران هم هرچند به صورت ناتمام به تحصیل در رشته زبان و ادبیات فرانسه پرداخته بود و در انجمن ایران و فرانسه و انجمن ایران و آمریکا و در انگلیس هم به کلاسهاى زبان مى رفته، در فراگیرى این زبان ها با مشکل خاصى مواجه نمى شود.
«حقوق تجارت ایران و حقوق دریایى، حقوق هوایى و حتى حقوق کار ایران الهام گرفته از حقوق فرانسه است. دانشجو وقتى به آنجا مى رود اطلاعات عمومى نسبى دارد، ولى مطالعه و توسعه آموخته ها مستلزم پژوهش و مطالعه بیشتر است.»
بازار بورس و تحرک شرکت هاى سهامى عام نقش بسیار مهمى در اقتصاد کشورها دارد و استخوان بندى اقتصاد کشورها به فعالیت شرکت هاى سهامى عام بستگى دارد. تحرک بخشیدن به فعالیت این شرکت ها و جلب اعتماد سهامداران نیز از اهمیت خاصى برخوردار است.
بنابراین بورس هم در رونق دادن به بازار و جذب نقدینگى نقش مهمى را ایفا مى کند و بر این مبنا باید گفت که بدون دلیل نیست تز این استاد ایرانى همچنان ارزش خود را حفظ کرده و بعد از چند دهه هنوز به عنوان منبع درسى مورد استفاده استادان و دانشجویان حقوق است.
او از استادان فرانسوى خودش نیز با احترام خاصى یاد مى کند. «استادان بسیار مشهورى بودند. پروفسور پدامن، پروفسور روژه هوون، پروفسور گوره، پروفسور امار استادان برجسته حقوق تجارت بودند. پروفسور هوون، سرپرست رساله من بود و پروفسور آندره تنک، استاد حقوق تطبیقى بود. روش تدریس این استادان، دانشجویان را به شوق مى آورد و ما بطور جدى مى رفتیم مطالعه مى کردیم. خواندن آثار این استادان هم لذت بخش بود.»
به اعتقاد محمود عرفانى دانشگاه هاى فرانسه، با قرار دادن امکانات رفاهى نسبى در اختیار دانشجویان و در مجموع تحصیلات رایگان، محیطى آرام را براى تحصیل آنها فراهم ساخته اند.
«امکانات آموزشى زیادى در اختیار دانشجویان است و نخبگانى که تربیت مى شوند بسیار ارزنده هستند. البته ممکن است کسانى هم مشغول به تحصیل باشند که چندان اهل مطالعه نیستند. اما در مجموع حدود ۳۰ یا ۴۰ نخبه از بین هزار نفر دانشجو تربیت مى شود که به نظر آنها این میزان هم چشمگیر و ارزشمند است. در آنجا همه مطالعه مى کنند و همین موضوع باعث مى شود که خود به خود شخص وادار به مطالعه شود.»

مى گوید در آنجا رابطه دانشجو – استاد یک رابطه دوستانه است و منزل استادش هم مى رفته و الآن هم با استادانش مکاتبه و دوستى دارد و خصوصاً در زمان برگزارى کنگره هاى بین المللى همدیگر را ملاقات مى کنند.
این استاد دانشگاه در کنگره هاى بین المللى متعددى شرکت کرده و به ارائه مقاله خود پرداخته. در کنگره هاى متعددى که در فرانسه، بلژیک، هند، ویتنام، ژاپن، چین، انگلیس، برزیل، کانادا، مراکش، مصر، سوریه، یونان و لوکزامبورگ حضور داشته و در حوزه هاى حقوق تجارت و حقوق تطبیقى مطالبى را ارائه نموده است.
در این سفرها از موزه ها و اماکن و آثار تاریخى کشورهاى یاد شده در حد امکان بازدید کرده است.
«اهرام مصر جزو عجایب هفتگانه جهان است. حدود ۶۵ – ۶۰ درصد از درآمد مصر و یونان از راه جذب جهانگرد کسب مى شود. در داخل یکى از اهرام در کنار جسد مومیایى شده فرعون مصر، میوه و عسل که متعلق به چند هزار سال قبل است با همان تازگى و طراوت مانده است. مومیایى کردن در عهد باستان یک علم بوده که هنوز رمز و رازهاى آن کشف نشده و شاید بتوان گفت که انسان ها در قدیم سوادشان خیلى بیشتر بوده است.»
در سفر به مصر متوجه مى شود که براى مرمت انگشت شکسته شده ابوالهول چند میلیون دلار بودجه اختصاص داده اند و در شهر بروژ بلژیک هم مى بیند که شهر را به صورت گذشته آن با خیابان هاى سنگفرش شده حفظ کرده اند، درشکه ها در حال عبور از خیابان هستند.
او مى گوید درآمد این شهر از محل درآمدهاى جهانگردى حدود ۲ میلیارد دلار است. «الآن صنعت توریسم باعث رونق گرفتن ۶۵ صنعت  دیگر مثل هتلدارى و صنایع دستى مى شود. در حال حاضر سالیانه حدود ۲۵ میلیون نفر از برج ایفل و موزه هاى پاریس دیدن مى کنند. الان درآمد کل جهانگردى فرانسه سالیانه ۹۰ میلیارد دلار است که دولت ۱۰ میلیارد دلار آن را به عنوان مالیات اخذ مى کند و در جهت رفاه جامعه هزینه مى کند.»
عرفانى که در کنگره اى بین المللى در یونان حضور داشته و موفق شده اثر باستانى آکروپولیس را مشاهده کند مى گوید: «شاید تخت جمشید ما بهتر از آکروپولیس باشد ولى یونانى ها در سال چندین میلیارد دلار درآمد ناشى از صنعت توریسم دارند.»
او از چین هم دیدن کرده و مردم چین را مردمى پرتحرک و سختکوش ارزیابى مى کند. کشورى که با پراگماتیسم یا مصلحت گرایى توانسته تجارت آزاد را در خود رونق دهد.
«چینى ها هنر ارزان ساختن کالا را دارند. با همان کیفیت کالاهاى خارجى، کالا مى سازند و مثلاً با نصف قیمت آن را به فروش مى رسانند. حتى ژاپنى ها هم تعجب مى کنند که چطور مى شود کالایى را تا این حد ارزان ساخت.»
او در مورد قانون جدید تجارت که مراحل تصویب شدن قانونى را مى پیماید اظهارنظرهایى داشته است و مى گوید: «ماباید اساس قوانین گذشته را حفظ کنیم و بعد با توجه به مقتضیات زمان آنها را اصلاح کنیم. نمى توان قوانین گذشته را کنار گذاشت و از نوع شروع به نوشتن قانون کرد. الآن مجموعه قوانین ناپلئون که در سال ۱۸۰۴ تصویب شده و جزو شاهکارهاى حقوق مدنى فرانسه است بعد از گذشت ۲۰۰ سال اعتبار خود را حفظ کرده؛ البته اصلاحاتى در آن صورت گرفته و یا ضمیمه هایى به آن اضافه شده است.»
عرفانى از استادان سازمان جهانى مالکیت فکرى (WIPO) است. سازمان وایپو که یک سازمان بین الدولى بود با تلاش دولت هاى عضو از حوزه مسؤولیت دولت سوئیس خارج و از سال ۱۹۷۴ براساس موافقتنامه مجمع عمومى سازمان ملل متحد به صورت یک آژانس تخصصى این سازمان درآمد. سازمانى که در راستاى احقاق حقوق نویسندگان، هنرمندان و مخترعان فعالیت دارد و احترام گذاشتن به مالکیت فکرى را در سرلوحه اقدامات خود دارد.
محمود عرفانى به کوهنوردى و شنا علاقه خاصى دارد و به موسیقى هم تعلق خاطر فراوانى نشان مى دهد و در ایام جوانى به مدت ۸ سال به صورت آکادمیک و علمى در این عرصه تحصیل کرده است.
او در پایان با ابراز امیدوارى مى گوید: «من علاقه دارم که بخوانم و بنویسم. بهتر از این چیزى نمى شود. تا الآن هم سالم زندگى کرده ام و یک ریال مال حرام نخورده ام. آرزویم این است که واحدهاى تولیدى، صنعتى و خدماتى ما خوب کار کنند و مدیریت هم تقویت بشود. یعنى افراد آگاه، باسواد و سالم مدیر شوند و اشتغال ایجاد کنند و جوانان را از این وضع کنونى خارج کنند. در عین اینکه آموزش اخلاقى را هم باید در جامعه فراموش نکرد.»