حضرت آیت‌الله میرزا ابوالحسن مشکینی اردبیلی نجفی
حضرت آیت‌الله میرزا ابوالحسن مشکینی اردبیلی نجفی
حضرت آیت‌الله میرزا ابوالحسن مشکینی اردبیلی نجفی از اکابر علماء و اعاظم فقها و افتخار دارالارشاد اردبیل در قرن چهاردهم هجری قمری می‌باشد. وی در سال ۱۳۰۵ هجری قمری (۱۲۶۶ شمسی) در قریه «احمدآباد» مشکین‌شهر اردبیل دیده به جهان گشود. مقدمات و بخشی از علوم حوزوی را از پدر و برخی روحانیون منطقه فرا گرفت، سپس وارد حوزه‌ی علمیه اردبیل شد و از محضر اساتید وقت مستفیض گشت و در حالی که سطوح عالیه را به اتمام رسانده بود در سال ۱۳۲۸ هجری قمری عازم حوزه‌ی علمیه نجف اشرف گردید و از محضر آیات عظام آخوند خراسانی، شریعت اصفهانی، سید محمدکاظم طباطبائی یزدی و شیخ علی قوچانی بهره برد و به مقام رفیع اجتهاد در علوم اسلامی نایل آمد. پس از آن در سال ۱۳۳۸ هجری قمری به کربلای معلی هجرت کرد و در حلقه درس آیت‌الله العظمی میرزا محمدتقی شیرازی درآمد. پس از وفات میرزای شیرازی مجدداً به نجف اشرف بازگشت و به تدریس و تحقیق و تالیف پرداخت. دقت‌نظر کم‌نظیر و زیبایی بیان بی‌بدیل به زودی حضرتش را در صدر مدرسین حوزه‌ی نجف قرار داد. تالیفات ارزشمندش همچون حاشیه بر کفایه‌الاصول آخوند خراسانی که از بهترین حواشی موجود بر کتاب مذکور است جایگاهی بس رفیع در میان فحول و بزرگان علمی نجف بر ایشان معین کرد. حوزه‌ی درسی آن بزرگوار مملو از فضلا و طلاب مستعد بود که بعدها بسیاری از آنان از مراجع و علماء طراز اول زمان خود شدند. از دیگر آثار علمی ایشان عبارت است از:
۱- حاشیه بر عروه‌الوثقی
۲- المناسک
۳- کتاب الصلاه الکبیر
۴- کتاب الزکاه
۵- کتاب الطهاره
۶- رساله فی‌الترتب
۷- رساله فی الکر
۸- رساله فی‌الرضاع
۹- رساله فی‌المعنی الحرفی
۱۰- حواشی علی الطهاره و المکاسب
و دیگر رسایل علمی. سرانجام آن محقق عظیم‌الشان و استاد برجسته علوم و معارف اسلامی در حالی که حوزه‌ی علمیه نجف اشرف امید به آینده پر فروغ وی دوخته بود بر اثر بیماری در بیست و هفتم جمادی‌الثانی ۱۳۵۸ هجری قمری (۱۳۱۲ شمسی) در کاظمین دار فانی را وداع کرد و به جوار رحمت حق شتافت. پیکر پاکش به نجف منتقل و در جوار بارگاه ملکوتی مولی‌الموحدین امیرالمومنین علی علیه‌السلام به خاک سپرده شد. افاض الله علینا من برکات تربته الشریف