سبلان
قله سبلان بلندترین دریاچه ایران با آبی بسیار گوارا
کوه سبلان در غرب شهر اردبیل ، ۴۸۱۱ متر از سطح دریا ارتفاع دارد . ارتفاع نسبی آن نسبت به دره قره سو در حدود ۳۴۰۰ متر است . رشته کوه آتشفشانی خاموش سبلان از دره قره سو در شمال غرب اردبیل آغاز می شود و در جهت شرقی – غربی به طول ۶۰ کیلومتر و عرض تقریبی ۴۸ کیلومتری کوه قوشا داغ در جنوب اهر امتداد می یابد این رشته کوه براثر فعالت های آتشفشانی ، شکل مخروطی به خود گرفته است
قله مخروطی سبلان دارای برف های دایمی است و علت آن وجود نواحی کوهستانی و وضع جغرافیایی آن است . در کوه سبلان محل هائی دیده میشود که برف دائمی یخچال جاودانی دارند ، بلندترین قله آن سبلان و دومین قله آن «هرم داغی » نام دارد که نوکی تیز و غیر قابل صعود دارد . قله سوم که ارتفاع آن نسبت به سبلان کمتر است کوه «جنوار داغی » نام دارد .
سایر قله ها و کوهها عبارتند از : گوی داغ ، آغان داغ و قیزیل گول داغی .
در فراز قله سبلان بلندترین دریاچه ایران با آبی بسیار گوارا و سردتر قرار دارد . اطراف این دریاچه محلی از ستونهای یخی و قندیل های آویزان یخی است که زیبایی های آنرا دو چندان می نماید وجود چشمه سارهای زیاد در دامنه کوه سبلان و تنوع آب و هوائی موجب استقرار انواع و اقسام گیاهان خوش خوراک در مراتع دامنه سبلان شده و عشایر ایل سون از این مراتع بعنوان چراگاه ییلاقی احشام خود استفاده می کنند و سالانه چندین تن علوفه خشک در این مراتع تولید و مورد بهره برداری قرار می گیرد .
راه اصلی سبلان و صعود به قله آن از جاده اصلی اردبیل به مشگین شهر در روستای فخر آباد جدا و پس از طی مسافتی در حدود ۱۵ کیلومتر وارد آبهای گرم قوتورسویی و شابیل می شود که از نوع آسفالت می باشد. در ارتفاع ۲ هزار متری از سطح دریا در دامنه سبلان پناهگاهی قرار دارد که به همت خیرین اردبیل ساخته شده و مورد استفاده گردشگران و کوهنوردان قرار می گیردکه دارای امکانات رفاهی و خدماتی است .
شیروان دره سی – قارتال داشی (عقاب مشکی ) پیست اسکی آلوارس – آبشار گور گور و آبهای معدنی سرعین – سردابه – شابیل – قوتورسوئی – قینرجه و چشمه های آبگرم و آب معدنی متعدد از نقاط دیدنی و جذاب ایـن منطقه می باشـد که فضائـی مناسب و دلپـذیـر برای علاقمندان زیبایی های طبیعت بوجود آورده است .
سبلان، پژواک عظمت اسطوره های دور
سبلان، پژواک عظمت اسطوره های دور
* کوهستان سبلان موهبت های طبیعی خود را سخاوتمندانه به ساکنان پیرامونش ارزانی داشته است . به سبب فراوانی وسهولت دستیابی به آب دشتهای اطراف ، سبلان از دیرباز شاهد و جایگاه مدنیت های بسیار مهم درطول تاریخ بوده است.
امروزه، توریسم از مهمترین فعالیت های اقتصادی ، فرهنگی و اجتماعی درسطح جهان است . هرسال ۱/۷میلیارد جابجایی توریستی دردنیا صورت می گیرد و نزدیک به ششصدمیلیارد دلار برای کشورهای توریستی سود به ارمغان می آورد. در برخی کشورها نظیر باهاما، جهانگردی به عنوان تنها منبع اقتصادی و در بعضی دیگر همچون تونس به عنوان نخستین و مهمترین منبع درآمد کشور موردتوجه است. به دلایل فراوان ، از جمله فرار از زندگی یکنواخت، افزایش روزهای تعطیل و ایام فراغت، افزایش درآمد، افزایش طول زندگی پس از سنین بازنشستگی وتوسعه وتکامل روزافزون صنعت هواپیمایی و ارتباطات جهانی ، صنعت گردشگری درآینده نیز همچنان به گسترش خود ادامه خواهد داد و دراین میان کشورهایی از این روند روبه رشد، بهره خواهند برد که برنامه یی جامع و مدون و به دور از هرگونه آلایندگی زیست محیطی برای جلب توریست ها داشته باشند.
سبلان و شیروان دره
۰۱۶۱۶۱٫jpg
ایران یکی از ده کشور کهن جهان است و از چنان جاذبه و قابلیت توریستی برخوردار است که دیگر کشورها درحسرت آن به سر می برند . موقعیت خاص جغرافیایی ، تنوع اقلیمی و آب وهوایی، پستی و بلندیها و چین خوردگی های فراوان ، چنان جلوه های اکوتوریستی منحصر به فرد دراین سرزمین آفریده است که می تواند صرفنظر از دیگر جوانب توریسم ، نظیر توریسم تاریخی و غیره، منبع درآمد بسیار مهم و ارزشمند برای کشور فراهم آورد. اما توجه به این نکته ضروری است که هرگونه بهره برداری اکوتوریستی از مناطق مختلف کشور، در وهله نخست مستلزم شناخت دقیق و کارشناسانه آن نواحی است و سپس معرفی و شناساندن آن مناطق به جهانگردان علاقه مند ضروری است . در واقع ابتدا بایستی کشور خود را شناخت و سپس درصدد معرفی آن به دیگر جهانیان برآمد.
سبلان در استان اردبیل ، از نقاطی است که در ایران و جهان بر سر زبان ایرانگردان و جهانگردان است.
کوهستان سبلان موهبت های طبیعی
* سبلان، اسطوره صلابت
درآثار گذشتگان از این کوه به نام های سبلان، سیلان، سوآلان و ساوآلان یاد شده است. مورخان وجه تسمیه آن را به اختلاف ذکر کرده اند. برخی را عقیده برآن است که سابقاً سه خزنده غول پیکر دراین منطقه می زیستند و از این روی سبلان وجه تغییر یافته سه گولان است. مورخان فارسی زبان نیز با تکیه برسیلان و سبلان دونظریه متفاوت ارایه کرده اند:
منطقه حفاظت شده سبلان با موقعیت طبیعی و جغرافیایی خاص خود ، از جمله مناطقی است که از پتانسیل اکوتوریستی بسیار بالا برخوردار است. سبلان توده کوهستانی عظیمی است که در غرب شهرتاریخی اردبیل یا «آرتاویل» واقع است. به دلیل موقعیت ارتفاعی خاص و اهمیت بوم شناختی و منشأ تشکیل ، اغلب نام دو توده کوهستانی سهند و سبلان با هم برده می شود . عظمت اسطوره های سبلان به اندازه یی است که در شعاع وسیعی از منطقه آذربایجان ، نام آن به عنوان استعاره ابهت و صلابت مورداستفاده قرار می گیرد.
توده آتشفشانی سبلان بخشی از کمربند کوهستانی شمال ایران است که با جهت شرقی ـ غربی خود ، کوهستان های فلات آذربایجان را از طریق کوههای تالش با سیستم کوهستانی البرز مرتبط می سازد . سبلان در شرق آذربایجان ودرمحدوده استان های اردبیل و آذربایجان شرقی واقع شده است . رودخانه های «بالخلو» (پراز ماهی ) و «آجی چای» تلخه رود در جنوب، رودخانه های اهر و «قره سو» درشمال ، دشت اردبیل در شرق و دره های میان شهر اهر و تلخه رود در غرب، این توده کوهستانی را از واحدهای طبیعی مجاور متمایز می کند. در اطراف این توده آتشفشانی شهرهای کوچک و بزرگ بسیاری نظیر اردبیل ، مشکین شهر، اهر، هریس، سراب و سرعین قرار گرفته است و در واقع می توان گفت شهرهای یاد شده سبلان را بسان حلقه یی در برگرفته اند.
* جاذبه های طبیعی سبلان
جاذبه های توریستی منطقه سبلان دوگونه جاذبه های طبیعی و جاذبه های تاریخی است. ارتفاعات متعدد ، آبهای معدنی فراوان، دریاچه های کوچک و بزرگ، دشت وجلگه های وسیع و شرایط آن وهوایی مساعد و مطلوب ، همگی نشان از قابلیت ها و استعدادهای طبیعی منطقه برای جلب مشتاقان و علاقه مندان طبیعت دارد.
آبهای معدنی گوناگون یکی از مهم ترین جاذبه های توریستی این منطقه به شمار می آید. وجود سیزده چشمه آب معدنی که حاوی آبهای گوگردی ، کربناته، سولفوره، بی کربناته، کلروره، آشامیدنی گازدار و آشامیدنی بدون گاز است ، برای کشوری که قدرش را بداند به اندازه ذخایر نفتی اهمیت دارد. این چشمه ها در شش مجتمع سرعین، سردابه، نیر، ارجستان ، موئیل و لاهرود قرار گرفته است و خواص درمانی فراوان دارد. این منطقه به لحاظ تعدد چشمه های معدنی نه تنها درسطح ایران، بلکه درسطح جهان نیز بی نظیر است.
درمیان دریاچه های طبیعی و مصنوعی بسیار که درمحدوده وحاشیه این منطقه یافت می شود، علاوه بر دریاچه قله سبلان، دریاچه شورابیل به لحاظ قرارگرفتن آن درمحدوده شهراردبیل و نیز به دلیل وسعت و موقعیت جغرافیایی خاص آن به تفریح و تفرج و جهانگردی اهمیت فراوان دارد. آب این دریاچه تا سال ۱۳۷۴ از غلظت بالای نمک برخوردار بود و منابع زیستی آن به ارگانیسم های ویژه آبهای شور نظیر «آرتمیا» و «روتریا» و از این دست منحصر می شد. اما درحال حاضر با هدایت بخشی از آب رودخانه بالخو به این دریاچه ، علاوه بر گسترش مساحتش ، شوری آب نیز بشدت کاهش یافته است و امکان پرورش ماهی قزل آلای رنگین کمانی و ماهیان دیگر دراین دریاچه فراهم شده است.
قله آتشفشان «سبلان سلطان» با ارتفاع ۴۸۴۴ متر از سطح دریا ، عظمت خاصی به منطقه بخشیده است . این کوه با یخچال های عظیم از منظر ورزش کوهنوردی و یخچال نوردی، یکی از کوههای مطرح در سطح جهان است و هرسال و بویژه در فصل تابستان هزاران علاقه مند از اقصی نقاط ایران و جهان به این کوهستان روی می آورند و از مواهب طبیعی آن بهره مند می شوند.
دریاچه سبلان بر فراز قله
۰۱۶۱۶۴٫jpg
* جاذبه های تاریخی
کوهستان سبلان موهبت های طبیعی خود را سخاوتمندانه به ساکنان پیرامونش ارزانی داشته است . به سبب فراوانی وسهولت دستیابی به آب دشتهای اطراف ، سبلان از دیرباز شاهد و جایگاه مدنیت های بسیار مهم درطول تاریخ بوده است. وجود آثار و شواهد متعدد از ادوار مختلف تاریخ ، از هزاره های قبل از میلاد مسیح تا ظهور اسلام ، هریک از شهرهای منطقه را به دوران اشکانیان و ساسانیان و پیش از آن پیوند می دهد.
یادمان های تاریخی برجای مانده درمنطقه سبلان ، جلوه یی دیگر از توان و استعداد بالقوه آن در جذب توریست و رونق گردشگری دراین خطه باستانی بشمار می آید.
درشهرستان اردبیل آثار تاریخی فراوانی موجود است که از آن میان می توان به مسجدجامع اردبیل مربوط به دوره سلجوقیان، مجموعه بقعه شیخ صفی الدین اردبیلی از دوره صفویه، بقعه سیدامین الدین جبرائیل، مجموعه بازار اردبیل، پلهای تاریخی به جامانده از دوران صفویه و قاجاریه، حمام های قدیمی ، مسجدجامع کلخوران ، کلیسای مریم مقدس و مساجد ، تالارها و آثار باستانی و آتشکده های قدیمی متعدد اشاره کرد. از جمله آثار تاریخی فراوانی که در دیگر شهرهای این منطقه به چشم می خورد نیز می توان از پل قرمز «قرمزی کورپی» شهرنیز متعلق به دوره صفویه ، آثار باستانی چهارطاقی ساسانی آغمیون و سنگ نبشته رازلیق شهر سراب ، مهم است. بقعه شیخ اسحاق شهرستان هریس، بقعه شیخ و قلعه اورنگ و از آثار تاریخی این منطقه است و نیز کتیبه سنگی سیقین دل خط میخی متعلق به قرن هشتم پیش از میلاد درشهرستان اهر و قلعه کهنه و سوروشگن داش (سنگ نبشته شاپور دوم ساسانی ) شهرستان مشکین شهر ازآثار باستانی منطقه است.
آنچه از جاذبه های طبیعی و تاریخی منطقه سبلان بیان شد، چنان می نماید که این منطقه قابلیت های بسیار و توان بالقوه فروان برای سرمایه گذاری در فعالیت های توریستی و تفریحی دارد و ضرورت شناخت دقیق و شناساندن پدیده های منحصر به فرد آن به جهانگردان بدیهی به نظر می رسد. چنانچه با دید وسیع تر به استعدادها و قابلیت های بالقوه و جاذبه های توریستی این منطقه و دیگر مناطق کشور توجه شود، می توان شاهد تحولی عظیم در وضع معیشت مردم این مناطق و دستیابی به منابع ارزی سرشاری برای ایران بود.