شهرستان سرعین
شهرستان سرعین
شهر سیاحتی سرعین در ۲۵ کیلومتری اردبیل در دامنه کوه سبلان واقع شده و به علت چشمه های آب معدنی فراوان، مشهور شده است. سرعین دارای ده ها چشمه آب گرم معدنی می باشد که از کوه سبلان سرچشمه می گیرند. چشمه های آب معدنی معروفی از قبیل گاومیش گلی، بش باجیلار، مجتمع آب درمانی سبلان و… در این شهر واقع شده است.
سرعین در فرهنگ لغت فارسی به معنای سرچشمه می باشد. در ادوار گذشته از این منطقه به نام های ساری قیه، سارقین، سرائین و سرقین یاد شده است.
آب و هوای دلپذیر و معتدل اولین جاذبه ای است که به نظر آنوبانینی قبل و بعد از ورود به شهر و منطقه سرعین، گردشگران از آن بهره مند می شوند و از عمده ترین دلایل روی آوردن گردشگران به این منطقه می باشد. به نظر آنوبانینی این شهر در زمینه توریسم درمانی رتبه نخست را در کشور دارا بوده و لازم است در نقاط دیگر کشور نیز با الگو برداری از این شهر توجه ویژه به مناطقی که از لحاظ محیطی دارای چشمه های آب گرم هستند صورت گیرد؛ زیرا گردشگری درمانی از مواردی است که حتی خانواده هایی با منابع مالی ضعیف تر نیز مایل به انجام آن هستند.
منافعی که آب های معدنی برای ناراحتی پوستی، دردهای مفصلی و… دارند می تواند دلیل خوبی برای مسافرت خانواده هایی باشند که مشکلاتی در این زمینه دارند. به جز آب گرم توریسم درمانی در مناطق دیگری همچون دریاچه ارومیه نیز دیده می شود که مردم از گل و لای و آب آن برای منافع درمانی استفاده می نمایند؛ به طور کلی این جنبه از گردشگری در کشور می تواند به خوبی رشد و گسترش پیدا کند و در صورت توجه کافی آینده بسیار خوبی برای آن پیش بینی می شود.
خوشبختانه بهداشتی شدن چشمه های آب گرم نیز کمک بسیار زیادی در جذب گردشگر به سرعین کرده است. بیشتر چشمه های آب معدنی منطقه اکنون به صورت استخرهای سرپوشیده و با امکانات کامل درآمده که غالبا به صورت دو سانس هم برای آقایان و هم برای خانم ها فعالیت می نمایند.
آب چشمه ها حاوی املاح معدنی گوناگون بوده و pH آنها کمی اسیدی است. آب چشمه ها غالبا کدر و شبیه به آب هایی است که کمی گل آلود شده اند. بیشتر آب های داخل شهر در محدوده دمایی کمی بالاتر از ۴۰ درجه سانتیگراد بوده و در بدو ورود به استخر داغ به نظر می آید. در غالب ایام سال استخرها شلوغ بوده به نحوی که در بعضی استخر های معروفتر حتی ممکن است در هر متر مربع چند نفر در حال شنا باشند.
شهرستان سرعین
شهر سرعین مانند سایر نقاط این منطقه دارای تابستان های خنک و دلپذبر و زمستان های سرد و پر برف است. البته سرمای هوا مانع از ورود گردشگران به این منطقه نمی شود و گرمای طبیعی آب های معدنی عاملی برای افزایش جذابیت مسافرت زمستانی به سرعین است. علاوه بر این وجود پیست اسکی الوارس سبلان عامل دیگری برای افزایش جذابیت گردشگری این شهر است.
عسل و سرشیر معروف ترین محصول و سوغاتی مناطق اطراف سبلان و به خصوص سرعین می باشد. دامنه ها و کوهپایه های حوالی سبلان به لحاظ تنوع گیاهی و ویژگی های اقلیمی، استعداد فوق العاده ای برای تولید عسل و زنبور داری دارد. بهترین نوع عسل در دامنه های پوشیده از سنبل، ریحان، پونه و گون سبلان تولید می شود و به سبب مرغوبیت شهرت بسیاری پیدا کرده است.
آش دوغ سرعین نیز بسیار معروف است؛ بعید است که گردشگری به این منطقه مسافرت کند و دست کم یکبار از این غذای محلی نخورده و لذت نبرد. کباب های محلی این منطقه نیز بسیار معروف و مورد علاقه گردشگران است. این شهر با داشتن هتل ها و مهمانپذیرهای متعدد؛ دارای امکانات بسیار مناسب برای اقامت میهمانان بوده و در مقایسه با سایر نقاط گردشگری کشور به نظر می آید تسهیلات توریستی بسیار مناسبی در این شهر تهیه دیده شده است. گرچه با وجود این امر در تابستان استقبال بسیار زیاد ایرانگردانی که بسیاری از آنان برای استفاده از خواص درمانی آب گرمها به سرعین سفر کرده اند ممکن است نیاز بیشتر به امکانات را نیز یاد آور شوند.
ویژگی‌های فرهنگی و هنری
برای بررسی فرهنگ مردم سرعین باید فرهنگ مردم آذربایجان بالاخص اردبیل را موردبررسی قرار داد. این مردم خالق یکی از غنیترین گنجینه هایادبیات شفاهی ملل خاورمیانه و ایرانند. جهانگردان شیفتهٔ فولکور ان شده‌اند. ادبیات شفاهی این خطه از سابقه‌ای کهن برخورداراست. شالوده ادبیات آذربایجان برفولکوربنا نهاده شده است و فولکور خود به معنای حکمت خلق یا آفرینش خلق می‌باشد. در جای دیگر فولکور عبارت است از اداب و روسم توده مردم، تصنیف‌های عامیانه و توده شناسی ومجموعه ترانه‌ها و هنرهای سادهٔ یک ملت.
وجه تسمیه سرعین
سرعین در فرهنگ لغات عربی به معنی سرچشمه می‌باشد. در ادوار گذشته ازاین منطقه به نام‌های ساری قیه، سارقین، سرائین، سرقین یادکرد می شده است.ref>، جاذبه‌های گردشگری سرعین تالیف حسینعلی صادق مغانلو، انتشارات باغ اندیشه ۱۳۸۲،
جاذبه‌های شهر سرعین
سرعین به جهت داشتن چشمه‌های آب گرم متعدد معروف است و همه ساله در فصل تابستان پذیرایی ایرانگردان و جهانگردان فراوانی است. در این شهرحدود ۲۵۰ هتل – هتل آپارتمان و مهمانسرا وجود دارد. علاوه بر این مردم منطقه خانه‌های مسکونی و ویلاهای خود را به عنوان مهمانپذیر اجاره می‌دهند.
روستای تاریخی کنزق
در ۲ کیلومتری شرق شهر سرعین روستای تاریخی به نام کنزق وجود دارد. دراین روستا دره‌های متعددی وجود دارد که نام معروف ترین آنها ساری دره (دره زرد) است. این دره دارای تعدادی چشمه طبیعی بوده و با درختان گلابی و گیاه گیلیدیک و آب روانی که از میان دره می‌گذرد، مروزه تفرجگاه خیلی از مسافران این منطقه شده است
تورش سویی (آب ترش): این آب ترش و بسیار گازدار است. نوشیدن این آب برای بیماری‌های معده بسیار مناسب است. همچنین برای بیماری‌های پوستی وخارش دست توصیه می‌شود.
مردان بولاغی: آبی بسیار خنک، زلال و سبک دارد که برای بیماری‌های پوستی مثل کهیرزدگی بسیار مناسب است.
دربالا دست این دره تپه‌ای به نام (حسین تپه) وجود دارد که در آن غارهای متعددی است که این غارها مانند شهری در زیر کوه قرار گرفته‌اند. از این غارها اشیاء تاریخی متعددی یافت شده.
چاقور چوقر: نام تپه‌ای دراین روستا است که در آن گونه‌های کمیابی از خزنده گان مثل آفتاب پرست وسوسمار زندگی می‌کنند.
آبگرم‌ها
سرعین دارای دهها چشمه آب گرم معدنی می‌باشد که از کوه سبلان سرچشمه می‌گیرند.
لیست برخی آبگرم‌های معروف سرعین
گاومیش گلی (این مجتمع به صورت سنتی است و چشمه‌ها مستقیماً در محل استخر وجود دارند)
بش باجیلار (بش باجیلار در زبان آذری به معنای ۵ خواهران است)
مجتمع آب درمانی سبلان (این مجتمع به صورت مکانیزه و مجزا برای خانم‌ها و آقایان در طول روز و تا ساعت ۱۱ شب سرویس دهی دارد)
آبدرمانی ایرانیان (این مجتمع به صورت کاملاً مجهز است)
آبدرمانی اترک
آبدرمانی ائل سویی
آبدرمانی یول سویی
آبدرمانی دره سویی
آبگرم ژنرال
آبدرمانی پهنلو
آبدرمانی قهوه سویی
ساری سو
آبدرمانی شفا
قره سو
چشمه ابگرم دالار
پیست اسکی آلوارس
پیست اسکی آلوارس در دامنه‌های سبلان واقع شده است که بزرگترین پیست اسکی از لحاظ وسعت در ایران می‌باشد. این پیست اسکی در فاصله ۱۲ کیلومتری روستای الوارس و ۲۴ کیلومتری سرعین قرار گرفته است و از انجائی که پیست فوق در ارتفاع ۳۲۰۰ متری از سطح دریا قرار دارد به سبب بارندگی برف فراوان در طول پائیز و زمستان و به جهت دیر ذوب شدن برفهای این منطقه می‌تواند در حدود شش الی هشت ماه از سال مورد استفاده قرار گیرد که از این لحاظ در کشور در رتبه اول است.
از جمله کارهایی که جهت آماده سازی و بهره برداری از آن انجام شده می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
احداث جاده‌ای آسفالت به طول ۲۴ کیلومتر تا پای پیست
۱- نصب و راه اندازی دستگاه و خط تله سی یژ به طول ۱۲۵۰ متر ساخت شرکت دو پل مایر اتریش ۲- نصب و راه اندازی یک خط تله اسکی جهت آموزش و استفاده علاقه‌مندان ۳- احداث دو باب ایستگاه کلاسهای آموزشی ۴- ساختمان اداری، مهمانسرا، رستوران، خرید دستگاه برف کوب، هتلی مدرن و مجهز…… مجتمع ورزشهای زمستانی آلوارس در آن واقع شده است.