علی دایی
علی دایی متولد ۱ فروردین سال ۱۳۴۸، در اردبیل متولد شد. او بعدها به دانشگاه صنعتی شریف راه یافت و لیسانس خود را در رشتهٔ متالوژی دریافت کرد. همچنین وی به تازگی ازدواج کردهاست. علی دائی علاوه بر فوتبال در تجارت نیز مردی موفق بودهاست. وی گرداننده چندین شرکت بزرگ و رستورانهای متعدد است. دائی هیچ گاه از خرج کردن ثروت خود در راه کمک به افراد بی بضاعت و امور خیریه دریغ نورزیدهاست. این فوتبالیست برجسته ایرانی طی سالهای اوج فوتبال خود بارها در مسابقات فوتبال با نیات خیرخواهانه به میدان رفتهاست، از جمله در دیدار ستارگان فوتبال جهان و تیم منتخب بوسنی با همراهی روبرتو باجو و دیگر ستارههای افسانهای فوتبال. او همچنین همراه بامادلین آلبرایت و دیوید بکام باسازمان یونیسف همکاری داشتهاست.دایی همچنین دارای تابعیت دوگانه ایرانی و آمریکایی است.
بازیکن ایرانی و از مشهورترین بازیکنان تاریخ تیم ملی فوتبال ایران است. او در حال حاضر در باشگاه سایپا بازی میکند و تا پایان جام جهانی ۲۰۰۶ بازیکن اصلی و کاپیتان تیم ملی ایران بود.
دایی ۱۰۹ گل ملی در کارنامهٔ خود دارد و با فاصلهٔ زیادی بهترین گلزن بازیهای ملی در تاریخ فوتبال جهان است.
دایی سابقهٔ بازی در تیمهای آلمانی همچون بایرن مونیخ را دارد و به همراه این تیم به نایب قهرمانی جام باشگاههای اروپا دست یافتهاست. او اکنون در باشگاه سایپا به عنوان بازیکن و سرمربی فعالیت میکند.
سابقهٔ فوتبال
باشگاهی
دایی، فوتبال را از باشگاههای کوچک شهر اردبیل همچون استقلال اردبیل و شهرداری اردبیل آغاز کرد و دورهٔ خدمت نظام وظیفه را در تیم پاس گذراند. او سپس به بانک تجارت پیوست و در این تیم بود که او مورد توجه بیشتری قرار گرفت و برای اولین بار به تیم ملی دعوت شد.
دایی بعدها به پرسپولیس تهران و سپس السد قطر پیوست و از این این تیم راهی اروپا شد و همراه با کریم باقری به آرمینیا بیلهفلد باشگاه آلمانی و خداد عزیزی به اف سی کلن پیوست. مقصد بعدی او بایرن مونیخ آلمان بود. فرانس بکنبائر رییس باشگاه بایرن مونیخ علی دائی را برای این باشگاه انتخاب کرد و وی را مهاجمی در سطح جهانی قلمداد کرد. حضور دایی در بایرن مونیخ آلمان نقطه اوج فوتبال او بود، زیرا پیش از آن حضور بازیکنی ایرانی در یک باشگاه معتبر نظیر بایرن مونیخ سابقه نداشت. دایی به همراه بایرن مونیخ تا فینال جام باشگاههای اروپا رفت و در نهایت مدال نقرهٔ آن بازیها را به دست آورد. گرچه دایی در بازی فینال به میدان نیامد.
او سپس به هرتا برلین آلمان پیوست و با پوشیدن پیراهن ۹ از اصلیترین بازیکنان این تیم بود. دایی با هرتا برلین هم در جام باشگاههای اروپا بازی کرد و دو بار دروازهٔ چلسی و یکبار دروازهٔ آث میلان را گشود. حضور موفق علی دائی در باشگاههای اروپایی راه را برای بسیاری از بازیکنان آسیایی از جمله هیده توشی ناکاتا و مهدی مهدوی کیا گشود.
ملی
علی دایی در سالهای اخیر همواره بازیکن اصلی ایران و کاپیتان این تیم بودهاست. او بیشترین بازی ملی و بیشترین گل زدهٔ تاریخ تیم ملی را دارد (گلهای زدهٔ او در میان تمام تیمهای جهان نیز اول است).او در جام ملتهای آسیا ۱۹۹۶ امارات به همراه باقری و عزیزی از بهترین ستارگان ایران بود.
او در بازی معروف ایران و استرالیا در بازی پلی اف مقدماتی جام جهانی ۱۹۹۸ فرانسه پاس گل دوم ایران را برای خداداد عزیزی ارسال کرد و این گل باعث راهیابی ایران به جام جهانی شد.
او به همراه ایران در دو جام جهانی ۱۹۹۸ فرانسه و ۲۰۰۶ آلمان به میدان آمد و تا به حال در۵ بازی ایران در این بازیها شرکت کردهاست. این پاس دایی بود که زمینهگذار گل مهدویکیا به آمریکا در جام جهانی ۹۸ شد.
از نقاط اوج دوران ورزشی دایی را میتوان روز ۱۴ نوامبر ۲۰۰۴ دانست. او در این روز و در مسابقات مقدماتی راهیابی به جام جهانی ۴ بار دروازهٔ لائوس را گشود تا نام خود را به عنوان اولین فوتبالیست تاریخ جهان که ۱۰۰ گل در بازیهای ملی به ثمر رسانده ثبت کند.
علی دایی هماکنون سرمربی تیم سایپا است و با این تیم تاکنون شکستی را تجربه نکرده است.
تیمهای باشگاهی
استقلال اردبیل، تاکسیرانی، بانک تجارت، پرسپولیس (ایران)
آرمینیا بیلهفلد، بایرن مونیخ، هرتابرلین (آلمان)
الشباب (امارت)
پرسپولیس، صبا باتری (ایران)
سایپا تهران
بهترین گلزن در بازیهای بینالمللی
وی یکی از بهترین گلزنان تاریخ فوتبال و نفر اول در لیست گلزنان بینالمللی است. او همچنین بهترین گلزن در تاریخ بازیهای آسیایی است. در دور مقدماتی جام جهانی سال ۱۹۹۸ هم، او با به ثمر رساندن ۳۸ گل در ۵۶ بازی در رتبهی اول قرار داشت.
در سال ۱۹۹۶ با به ثمر رساندن ۲۰ گل، دایی به عنوان بهترین گلزن در بازیهای بینالمللی توسط فدراسیون تاریخ و آمار فوتبال (IFFHS) معرفی گردید.
دایی، فوتبال را از استقلال اردبیل و شهرداری اردبیل آغاز کرد. او پس از قبولی در دانشگاه صنعتی شریف و اقامت در تهران، به تیم تاکسیرانی تهران، سپس به بانک تجارت پیوست و در این تیم بود که مورد توجه بیشتری قرار گرفت و برای اولین بار به تیم ملی دعوت شد. دایی پس از آن به تیم پرسپولیس تهران پیوست و پس از دو فصل حضور در این تیم به السد قطر پیوست.
السد قطر
علی دایی پس از دو سال حضور در پرسپولیس، در سال ۱۹۹۶ به السد قطر پیوست. دایی در فصل ۹۷-۱۹۹۶ به همراه این تیم به مقام پنجم در لیگ ۹ تیمی قطر دست پیدا کرد.[۵]
آرمینیا بیلهفلد
علی دایی در سال ۱۹۹۷ به همراه کریم باقری به تیم آرمینیا بیله فلد آلمان پیوست. دایی که پیراهن شماره ۹، آرمینیا بیله فلد را بر تن داشت[۶] در ۲۵ مسابقه برای این تیم در فصل ۹۸-۱۹۹۷ به میدان رفت و ۷ گل به ثمر رساند. آرمینیا بیلهفلد در این فصل به مقام هجدهم در بوندسلیگا دست یافت و به لیگ دو بوندسلیگا سقوط کرد.[۷]
بایرن مونیخ
علی دایی در سال ۱۹۹۸ به تیم بایرن مونیخ آلمان پیوست و به همراه این تیم به مقام قهرمانی بوندس لیگا دست پیدا کرد. دایی که پیراهن شماره ۲۴ بایرن مونیخ را بر تن داشت[۸] در ۲۳ مسابقه برای این تیم در بوندس لیگا به میدان رفت و ۶ گل به ثمر رساند. وی که در مسابقات بوندس لیگا غالباً به عنوان جانشین کارستن یانکر به میدان رفته بود در ۴ مسابقه برای بایرن مونیخ به عنوان جایگزین این بازیکن در لیگ قهرمانان اروپا (در مجموع ۷۱ دقیقه) به میدان رفت.[۹][۱۰][۱۱][۱۲] و به همراه تیم بایرن مونیخ به فینال لیگ قهرمانان اروپا صعود کرد. اما در دیدار فینال در مقابل منچستر یونایتد به میدان نرفت و از روی نیمکت کار هم تیمیهایش را دنبال کرد.[۱۳] وی پس از پایان قرارداد یک ساله و عملکردی ناموفق در بایرن مونیخ[۱۴][۱۵][۱۶] از این تیم جدا شد و به هرتابرلین پیوست.
هرتابرلین
فصل ۲۰۰۰-۱۹۹۹
علی دایی در سال ۱۹۹۹ به تیم هرتابرلین پیوست و پیراهن شماره ۹ این تیم را بر تن کرد.[۱۷] اگر چه دایی با زدن ۳ گل در ۲۸ مسابقه آمار مناسبی به عنوان مهاجم در بوندسلیگا نداشت ولی در لیگ قهرمانان اروپا درخشان ظاهر شد. دایی در مسابقات لیگ قهرمانان اروپا در فصل ۲۰۰۰-۱۹۹۹ دوبار دروازه چلسی را باز کرد و یک گل در مقابل آ.ث. میلان ایتالیا به ثمر رساند (میلان ۱- هرتابرلین ۱). وی در فصل ۲۰۰۰-۱۹۹۹ به همراه هرتابرلین مقام ششم بوندسلیگا را کسب کرد.[۱۸]
فصل ۲۰۰۱-۲۰۰۰
دایی در فصل ۲۰۰۱-۲۰۰۰ در ۲۳ بازی برای هرتابرلین در بوندسلیگا به میدان رفت و ۳ گل به ثمر رساند. وی در دومین فصل حضور در این تیم برخلاف فصل اول، در سه بازی به عنوان بازیکن ثابت برای هرتابرلین در مسابقات بوندسلیگا به میدان رفت[۱۹][۲۰][۲۱] و در پایان فصل ۲۰۰۱-۲۰۰۰ به همراه این تیم به مقام پنجم بوندسلیگا رسید.[۲۲]
فصل ۲۰۰۲-۲۰۰۱
دایی در سومین فصل حضور در هرتابرلین مورد توجه قرار نگرفت و تنها در ۸ بازی برای این تیم در بوندسلیگا به عنوان بازیکن جایگزین به میدان رفت. وی در فصل ۲۰۰۲-۲۰۰۱ برای هرتابرلین گلی نزد. دایی در پایان فصل ۲۰۰۲-۲۰۰۱ به همراه هرتابرلین به مقام چهارم بوندسلیگا رسید و به دوران حضور خود در فوتبال اروپا پایان داد.[۲۳]
الشباب امارات
دایی در سال ۲۰۰۲ با عقد قراردادی ۲ ساله به تیم الشباب امارات پیوست.[۲۴] وی در فصل ۲۰۰۳-۲۰۰۲ به همراه این تیم به مقام نهم لیگ فوتبال امارت رسید.[۲۵] عملکرد دایی در الشباب امارات مورد توجه این تیم قرار نگرفت و در حالی که وی قراردادی دو ساله با این تیم داشت پس از یک فصل حضور در این تیم از سوی سرمربی الشباب کنار گذاشته شد.[۲۶] پس از کنار گذاشته شدن دایی، تیم جیابی چین خواهان به خدمت گرفتن این بازیکن شد، اما وی این پیشنهاد را نپذیرفت و به فوتبال ایران بازگشت.[۲۶]
پرسپولیس
علی دایی در مرداد سال ۱۳۸۲ پس از هفت سال به پرسپولیس بازگشت و به عنوان کاپیتان دوم این تیم پس از افشین پیروانی از سوی وینگو بگوویچ سرمربی وقت این تیم انتخاب شد.[۲۷] وی در اولین بازی پرسپولیس در مسابقات لیگ برتر در مقابل پگاه گیلان ۴ گل به ثمر رساند و در پایان فصل با زدن ۱۶ گل به عنوان اقای گل لیگ ایران انتخاب شد، تا برای اولین و آخرین بار این عنوان را در ده سال حضور در لیگ ایران به خود اختصاص دهد.[۲۸] دایی در سومین دوره لیگ برتر به همراه پرسپولیس مقام پنجم لیگ را بدست آورد.[۲۹] وی پس از یک سال حضور در این تیم به صبا باتری پیوست و به دوران حضور خود در پرسپولیس پایان داد.
صبا باتری
فصل ۸۴-۸۳
علی دایی در شهریور سال ۱۳۸۳ با عقد قراردادی یک ساله به تیم صبا باتری پیوست.[۳۰] این تیم که اولین حضور خود در لیگ برتر را تجربه می کرد با صرف هزینه بالا بازیکنان سرشناس لیگ ایران را به خدمت گرفت[۳۰] اما در پایان فصل به مقام نهم لیگ برتر دست پیدا کرد.[۳۱] دایی پس از جدا شدن از پرسپولیس در آبان سال ۱۳۸۳ در مقابل تیم سابق خود به میدان رفت که این دیدار با تساوی بدون گل به پایان رسید.[۳۲] دایی در ۲۵ بازی برای صبا باتری در لیگ برتر به میدان رفت و ۱۲ گل به ثمر رساند. وی به همراه این تیم به مقام قهرمانی جام حذفی دست پیدا کرد.[۳۳]
فصل ۸۵-۸۴
علی دایی در سال ۱۳۸۴ برای یک فصل دیگر قرارداد خود در تیم صبا باتری را تمدید کرد. وی در آبان سال ۱۳۸۴ در سومین تقابل با تیم سابق خود؛ در مسابقات لیگ برتر، موفق شد در برابر پرسپولیس گلزنی کند. این دیدار با تساوی ۲-۲ به پایان رسید.[۳۴] وی در پایان مسابقات لیگ برتر به همراه این تیم به مقام چهارم دست پیدا کرد.[۳۵] دایی پس از عملکرد ناموفق در جام جهانی ۲۰۰۶ در لیست فروش باشگاه صبا باتری قرار گرفت و به سایپا البرز پیوست.[۳۶]