چشمه های معدنی اردبیل و خاصیت درمانی آنها
چشمه های معدنی اردبیل و خاصیت درمانی آنها
چشمه های معدنی سرعین
شهر سرعین در ۲۵ کیلومتری جنوب غربی اردبیل و در جنوب شرقی دامنه کوه سبلان واقع شده است. در این منطقه تعداد ۱۲ دهنه چشمه معدنی وجود دارد، که اغلب از آبدهی بسیار خوبی برخوردارند. از این چشمه ها بیشتر برای استحمام و درمان برخی از بیماریها استفاده می شود. محل ظهور چشمه های معدنی سرعین بیشتر بر روی زمینهای آبرفتی اواخر دوران سوم و اوایل دوران چهارم (پلیوپلیوستوسن) قرار دارند که برخی از آنها با چین خوردگی همراهند. در اطراف آتشفشانهای جدید و خاموش یکی از آخرین پدیده های ایجاد شده از آنها را میتوان چشمه های معدنی گرم و یا سرد نام برد. و این منطقه نیز به سبب وضع خاص مجاورت رسوبات آبرفتی جدید با تشکیلات آذرین اطراف سبلان، سفره های آبگرم و رگه های احتمالی آبهای عمیق ایجاد شده است.
چشمه بوشلی (برجلو):
چشمه بوشلی در ۴۷ کیلومتری شهر اردبیل و ۴ کیلومتری شهر نیر و نیز ۵۰۰ متری روستای بوشلی واقع شده است. ارتفاع چشمه از سطح دریا در حدود ۱۵۰۰ متر و دریای یک تپه آهکی قرار دارد. سنگهای آهکی این تپه ریزش نموده و آثار اکسید آهن نیز روی آنها دیده می شود. آب و گاز از نقاط مختلف خارج شده و مناطق باتلاقی را بوجود آورده است. دبی چشمه در حدود ۲ لیتر در ثانیه و بصورت دائمی و سرریز در جریان است. دمای آب تقریباً بالا و در حدود ۴۹ درجه سانتی گراد می باشد. ظاهر و رنگ آب زلال و بیرنگ و بی بو و مزه آن کمی گزنده و گس و شور است. PH آن ۹/۶ و تقریباً خنثی است. هدایت الکتریکی آن برای ۲۰ درجه حرارت ۹۵۰ می باشد. آنیون و کاتیونهای مهم آن عبارتند از سدیم، کلسیم، کلر و بی کربنات، ترکیب آب آن از نوع کلروبیکربنات سدیک و کلسیک گازدار خیلی گرم است.
خاصیت درمانی:
به علت داشتن ترکیب کلرو، بیکربنات، کلسیم و گاز دی اکسید کربن و خصوصاً دمای بالای آن، می تواند در درمان امراض پوست، بیماریهای مزمن زنان و دردهای مزمن روماتیسمی، بیماریهای اعصاب و همچنین بصورت نوشیدنی برای بیماریهای متابولیکی و گوارشی، سودمند و مفید باشد
چشمه دیپگل یا دیپ سیزگل:
چشمه در فاصله ۴ کیلومتری شهر نیر و یک کیلومتری روستای سقزچی واقع شده است. چشمه در پای کوهپایه و با دبی کم، در حدود ۲ لیتر در ثانیه قرار گرفته است. آب آن به صورت دائمی و سرریز از یک مظهر در جریان است. دمای آب در مظهر چشمه در حدود ۳۰ درجه سانتی گراد و ظاهری شفاف، بی رنگ، بی بو و کمی شور مزه می باشد. هدایت الکتریکی آن برای ۲۵ درجه حرارت در حدود ۸۰۰۰ است.PH آن ۳/۶ و تقریباً اسیدی است.
کاتیون و آنیونهای آن کلسیم، سدیم، کلر و بی کربنات است. ترکیب آب این چشمه از نوع کلروبیکربنات سدیک و دارای گاز دی اکسید کربن زیادی است.
خاصیت درمانی:
برای درمان دردهای مفاصل، متابولیکی و گوارشی و دردهای عصبی استفاده می شود. چشمه قینرجه:
این چشمه در ۴ کیلومتری شهر نیر و بالاتر از چشمه بوشلی در کنار جاده جدیدالاحداث اردبیل – سراب واقع شده است. چشمه در پای کوهپایه قرار داشته و از دبی در حدود ۴ لیتر در ثانیه برخوردار است. جریان آب بصورت دائمی و جوشان بوده و دمای آب خیلی گرم و در حدود ۴ لیتر در ثانیه برخوردار است. جریان آب بصورت دائمی و جوشان بوده و دمای آب خیلی گرم و در حدود ۶۵ درجه سانتی گراد است. ظاهر آب زلال، بیرنگ و مزه آن کمی شور و گس است. هدایت الکتریکی آن برای ۲۵ درجه حرارت در حدود ۷۸۰۰ است. PH آن در حدود ۸/۶ و کاتیون و آنیونهای مهم آن کلسیم، سدیم، کلر و بی کربنات می باشد.
خاصیت درمانی:
با توجه به ترکیبات فوق می تواند در درمان دردهای سیستم حرکتی (دردهای مزمن روماتیسمی و پا) و نیز بیماریهای پوستی و زنان مفید و مؤثر باشد.
چشمه قره شیران (حمام):
این چشمه در ۵ کیلومتری شهر نیر و در روستای قره شیران واقع شده است. دبی چشمه کم و در حدود ۵/۱ لیتر در ثانیه و بصورت دائمی در جریان است. ظاهر آب تقریباً کدر، کمی شور مزه و بیرنگ و بودار است. هدایت الکتریکی آن برای ۲۵ درجه حرارت ۱۳۵۰ می باشد. آنیتون و کاتیونهای موجود در آن سدیم، کلسیم و آنیونهای کلر و بی کربنات در ردیف آبهای معدنی کلروبی کربنات سدیک قرار دارد.
خاصیت درمانی:
اهالی روستا از آن برای استحمام و مداوای دردهای مفاصل و روماتیسم و امراض پوستی استفاده می کنند.
چشمه گل علی:
این چشمه در بالای تپه، در روستای ویلادرق واقع شده است. دبی چشمه در حدود ۳ لیتر در ثانیه و هدایت الکتریکی آن برای ۲۵ درجه حرارت ۵۰۰ می باشد. دمای آب در حوض ۱۷ درجه سانتی گراد و ظاهری کاملاً زلال و PH آن تقریباً ۶ است. چشمه ای نیز در فاصله ۵۰ متری از این چشمه قرار دارد که دارای دمای ۱۸ درجه سانتی گراد و PH آن ۲/۵ و نیز هدایت الکتریکی آن برای ۲۵ درجه حرارت ۶۰۰ است. دبی این چشمه در حدود ۱۸ لیتر در ثانیه می باشد. آب این چشمه در ردیف آبهای بی کربنات کلسیک است.
خاصیت درمانی:
برای مداوای امراض دستگاه گوارش و کلیوی استفاده می شود.
چشمه گوز سوئی (آب چشم):
چشمه گوز سوئی در روستای آتشگاه از توابع بخش سرعین واقع شده است. ارتفاع چشمه از سطح دریا ۱۸۳۰ متر و در روی کوهپایه قرار دارد. دبی آن کم و در حدود یک لیتر در ثانیه می باشد. آب آن بصورت دائمی و جوشان در جریان بوده، و دارای ظاهری شفاف و مزه ای ترش و بیرنگ و بی بوست. دمای آب ۲۰ درجه سانتی گراد است.
کاتیون و آنیونهای آن کلسیم و بی کربنات است. هدایت الکتریکی آن برای ۲۵ درجه حرارت ۱۲۸۰ است. آب آن در ردیف آبهای بیکربنات کلسیک قرار دارد.
خاصیت درمانی:
برای مداوای امراض چشمی و پوستی مفید می باشد.
چشمه هفت بلوک:
این چشمه در ۲ کیلومتری سردابه و در منطقه هفت بلوک واقع شده است. دمای آب در مظهر حدود ۳۰ درجه سانتی گراد با دبی ۵/۳ لیتر در ثانیه بصورت دائمی و جوشان در جریان است. ظاهر آب کمی مایل به آبی و مزه ای گس مانند و دارای بوی هیدروژن سولفوره است. کلسیم و سولفات از مهمترین املاح موجود در آب این چشمه محسوب می شود. هدایت الکتریکی آن برای ۲۰ درجه حرارت در حدود ۹۰۰ و PH آن اسیدی و ۵ است. ترکیب آن از نوع آبهای سولفاته کلسیک و گوگردی است. در اطراف مظهر چشمه کمی رسوبات گوگردی دیده می شود.
چشمه حمام دره سی (ایلانجق):
این چشمه در ۶ کیلومتری شهر نیر و در ۵۰۰ متری روستای ایلانجق واقع شده است. چشمه در کف دره و دارای دبی خیلی کم و در حدود یک لیتر در ثانیه است. دمای آب خیلی گرم و در حدود ۴۹ درجه سانتی گراد می باشد. ظاهر آب زلال و بیرنگ و شور مزه است. هدایت الکتریکی آن برای ۲۵ درجه حرارت ۷۹۰۰ است. کلسیم، سدیم، پتاسیم و بیکربنات از جمله آنیون و کاتیونهای موجود در آب چشمه اند. PH آب از نوع تقریباً اسیدی و در حدود ۲/۶ و آب آن در ردیف آبهای معدنی کلروبیکربنات سدیک گازدار و خیلی گرم است.
خاصیت درمانی:
اهالی محل از آن برای درمان دردهای مفصلی، کمر درد و امراض پوستی استفاده می کنند.
چشمه ایستی سو (ایلانجق):
چشمه در ۶ کیلومتری شهر نیر کندی و روستای ایلانجق در نزدیکی جاده قدیم اردبیل – سراب واقع شده است. ارتفاع چشمه از سطح دریا در حدود ۱۷۷۰ متر و دبی آن در حدود ۵/۱ لیتر در ثانیه است. جریان آب به صورت دایمی و جوشان میباشد. دمای آن در مظهر چشمه در حدود ۴۲ سانتی گراد و ظاهری زلال، شفاف، بی مزه، بی رنگ و بی بوست. از مهمترین کاتیون و آنیونهای آن سدیم، کلسیم، کلر و بیکربنات است.
هدایت الکتریکی آن برای ۲۵ درجه حرارت ۸۴۰ و PH آن ۳/۶ و ترکیب آن از نوع بیکربنات کلسیک می باشد.
خاصیت درمانی:
در حال حاضر فقط اهالی روستا از آن برای درمان دردهای مفاصل و بیماریهای گوارشی و عصبی و استحمام استفاده می کنند.
چشمه های معدنی شهرستان نیر:
شهرستان نیر از شهرستانهای جدیدالتاسیس استان اردبیل در ۴۵ کیلومتری غرب اردبیل، در مسیر جاده اردبیل – سراب واقع شده است. چشمه های آبگرم موجود در این شهرستان بالغ بر ۷ دهنه بوده، که در فاصله ۳ الی ۷ کیلومتری از آن واقع شده اند. بطور کلی دبی چشمه های این شهرستان رویهم رفته نسبتاً خوب می باشد.
چشمه سردابه:
این چشمه در ۲۷ کیلومتری شمالغرب شهر اردبیل، در روستای سردابه واقع شده است. ارتفاع چشمه از سطح دریا ۱۸۴۰ متر است و چشمه در روی دامنه قرار دارد. دمای آن در حدود ۳۵ درجه سانتی گراد است. دبی آن در حدود ۲۵ لیتر در ثانیه و بصورت دائمی در جریان است. ظاهر آب شفاف، کمی ترش مزه و بیرنگ بوده و بوی شدید گوگرد از آن به مشام می رسد. از کاتیونهای آن سدیم و کلسیم و از آنیونهای آن سولفات و بی کربنات است. هدایت الکتریکی آن برای ۲۰ درجه حرارت در حدود ۹۵۰ می باشد. PH آن ۲/۵ و اسیدی است. ترکیب آب از نوع سولفاته کلسیک و گوگردی بوده و در اطراف چشمه، رسوبی از املاح سیلیسی، قلیائی خاکی و مختصری گوگرد دیده می شود. آب این چشمه گرم و دارای مقدار قابل توجهی گاز کربنیک است.
خاصیت درمانی:
از آب این چشمه برای مداوای بیماریهای کبدی (یرقان) و امراض پوستی و نیز برای پا درد و خنازیر استفاده می کنند.
چشمه ساری قیه سوئی:
چشمه ساری قیه سوئی در روستای ویلادرق واقع شده است. موقعیت چشمه در روی دامنه کوه و آب دهی چشمه ۱۸ لیتر در ثانیه و بصورت دائمی و نشتی درجریان است. ظاهر آب شفاف و دارای مزه کمی ترش و بیرنگ و بی بو است. هدایت الکتریکی آن برای ۲۰ درجه حرارت ۴۵۰ است. PH آن در حدود ۶/۵ و دمای آب ۱۳ درجه است.
دارای کاتیونهای سدیم و کلسیم و آنیونهای کلر و بی کربنات است. ترکیب آب از نوع بیکربنات کلسیک می باشد.
خاصیت درمانی:
به علت داشتن دی اکسید کربن (۲ بار منفی) محلول در آب و سایر عناصر می تواند برای معالجه بیماریهای روده، مداوای سنگ کلیه و تقویت اعصاب و نیز برای درمان بیماریهای گوارشی استفاده می شود.
چشمه های معدنی وکیل آباد:
روستای وکیل آباد به فاصله تقریبی ۲۸ کیلومتری شمالغربی شهر اردبیل واقع شده است. مهمترین و معروفترین چشمه معدنی این منطقه، چشمه معدنی سردابه است که دارای دبی زیاد و دمای مناسب می باشد و از نظر درمان یرقان و امراض جلدی معروفیت دارد. کمی بالاتر از چشمه سردابه، در منطقه کوهستانی هفت بلوک، تعداد ۶ دهنه چشمه قرار گرفته اند که از آنها برای درمان امراض جلدی استفاده می شود.
آب و هوای منطقه سردابه بسیار مطبوع و دل انگیز و در تابستانهای گرم بسیار خنک بوده و مواد غذایی بخصوص لبنیات، گوشت و عسل آن معروف می باشد. محیط طبیعی دلپذیر و کم نظیر حاکم در منطقه برای سیاحان وطالبان آرامش، جالب و غیرقابل وصف است.
چشمه های معدنی ویلادرق (ویلادره):
روستای ویلادره به فاصله ۴ کیلومتری در شمال غرب سرعین قرار گرفته است. اکثر چشمه های این روستا از نوع چشمه های گازدار، سرد و نیمه گرم می باشد. این منطقه به سبب نزدیکی به سرعین و منظره ای زیبا و بدیع و آبهای معدنی گوارا از معروفیت خاصی برخوردار است. در این روستا جمعاً ۵ دهنه چشمه معدنی وجود دارد. آب این منطقه از نظر خاصیت درمانی در ردیف آبهای مثل کندوان و آبعلی میباشند
چشمه یل سوئی (آب باد) وکیل آباد:
این چشمه در نزدیکی چشمه سردابه واقع شده است. ارتفاع این چشمه از سطح دریا ۱۷۰۰ متر و آبدهی آن کم و در حدود ۲ لیتر در ثانیه می باشد. دمای آب در مظهر در حدود ۳۰ درجه سانتی گراد و ظاهر شفاف، کمی ترش مزه و بی رنگ است. بوی شدید هیدروژن سولفوره در اطراف چشمه به مشام می رود. کلسیم و سولفات از جمله عوامل شیمیائی آن است. هدایت الکتریکی آن برای ۲۰ درجه حرارت ۹۸۰ و آب آن در ردیف آبهای سولفاته کلسیک و گوگردی است. رسوبات حاصل از آن چشمه، سیلیسی و گوگردی است. PH آن اسیدی و در حدود ۷/۵ می باشد.
خاصیت درمانی:
چشمه به علت داشتن خاصیت اسیدی و گوگرد برای درمان بیماریهای پوستی و اگزما، بواسیر، ناراحتیهای عصبی و دردهای مزمن روماتیسمی استفاده می شود.