پیک های نوروز
یکی از جشن‌های دیرینه سرزمین ما که نشانه‌ای از شکوه و عظمت کشور کهن‌سال ماست ، عید نوروز است. این جشن با وجود گذشت قرون و اعصار هنوز هم اصالت خود را حفظ کرده و در سراسر کشور مخصوصاً در دهکده‌ها و کوهپایه‌های وطن ما باشکوه و جلال بیشتری برگزارمی شود.
این مقاله تحقیقاتی است که در زمینه اعتقادات روستاییان ساده‌دل اطراف شهر اردبیل در خصوص چهارشنبه سوری و عید نوروز انجام گرفته و در آن از توصیف و تشریح جزییات آداب و رسوم این جشن‌ها تقریباً صرف نظر شده است.
این روستاییان پیش از فرا رسیدن نوروز ، پیک‌هایی به شهر می فرستند تا حلول سال نو را با ترانه‌هایی که می‌خوانند به مردم تهنیت بگویند و در ضمن آن منشاء این سنت را که رنگ مذهبی به آن داده‌اند و عقاید خود را درباره اینکه از چه زمان مراسم چهارشنبه سوری و جشن نوروز برجای مانده است ، بیان نمایند.
روستاییان اطراف شهر اردبیل ، چهارشنبه سوری را به امیر مختار ثقفی نسبت می دهند و معتقدند:
« هنگامی‌که مختار به خونخواهی « حسین بن علی » (ع) قیام کرد ، دستور داد بر پشت بامهاآتش بیفروزند تا با این آتش یاران حسین (ع) آگاه شوند که قیام مختار شروع شده است و در میدانهای شهر گرد هم آیند و نبرد را آغاز کنند ».
عقیده دیگرشان این است که چهارشنبه سوری را یادگار پیروزی مختار بر دشمنان حضرت حسین (ع) می دانند و می گویند:
« وقتی که غلبه بر خصم پایان یافت ، امیر مختار دستور داد که به نشانه این پیروزی در پشت‌بامها آتش بیفروزند و سرور و شادمانی کنند ».
علاقه به علی بن ابیطالب و محبت به آل علی تا جایی فکر مردم متدین روستاهای شهر اردبیل را به خود مشغول ساخته که حتی برخی از رسوم باستانی را نیز به علی (ع) و اولاد او نسبت می دهند. نه تنها در دهکده‌های مجاور بلکه در خود شهر اردبیل نیز اغلب مردم معتقدند که:
« در نخستین روز سال نو ، امیر المؤمنین علی در عالم عرش بر تخت سلطنت جلوس کرده و بر گردن یزید لعین لگام می زند. در این روز نو شربت‌های شیرین و گوارا به جای آب در جوی‌های بهشت روان می شود و در حرم قدس الهی دوستداران علی (ع) و یاران حسین (ع) و دیگر پیشوایان دینی شادمانی می کنند چون‌که مولای مؤمنان بر یزید و هوادارانش که از پست‌ترین موجودات شناخته شده‌اند ، غلبه می کند. در این هنگام در آن عالم علوی ، جبرییل پیک نوروز است و قاصد حلول سال نو. و وقتی که جبرییل پیام نوروز را به حضرت محمد (ص) می رساند ، پیغمبر خدا از در گاه باری‌تعالی مسئلت می نماید تا این سال نو بر بندگان راستین او مبارک باشد »
روستاییان می گویند: « ما نیز باید به تأسی از آن عالم ، شادمان باشیم و جامه نو بپوشیم».
در این موقع از سال پدران و مادرانی که بضاعت چندانی ندارند برای امیدوار کردن خود و کودکانشان می گویند که: « عید نوروز از آنِ علی است و او هرگز ما را مأیوس نخواهد کرد »
عجب این است که این مردم ساده‌دل با تحمل هر زحمتی وسایل سال نو را تهیه می کنند و آنچه را که فراهم می آورند، موهبتی می دانند که از طرف شاه مردان علی برآنان نازل شده است.
اما در باره پیک‌های نوروز]
گفته شد که روستاییان اطراف شهر اردبیل هنگام سال نو پیک‌هایی به شهر می فرستند تا با خواندن ترانه‌هایی حلول سال نو را به مردم تبریک بگویند.
اردبیلیها این پیک‌ها را شگون‌آور می‌دانند و با نقل و شیرینی از آنان پذیرایی می‌کنند. ادامه مطلب
