ﺣﺠﺔ الاسلام والمسلمین دکتر سید حسن عاملی
در پانزده خرداد سال ۱۳۴۱ در یکی از محلات قدیمی اردبیل (محله محمدیه) و در خاندانی از خوشنام ترین سادات منطقه، کودکی دیده به جهان گشود که وی را «سید حسن» نامیدند. اجداد وی که از سادات جبل عامل لبنان بودند، در زمان حکومت صفویه برای تصدی امر قضا از لبنان به ایران مهاجرت کرده و در روستایی به نام «کلخوران» واقع در حومه شمالی شهر اردبیل – که از کانونهای اصلی تشیع و مجمع بزرگان عرفا، زادگاه و مدفن شیخ جبرائیل و مولد مؤسس خاندان صفوی بوده- ساکن شدند.
در کتاب «الهجره العاملیه فی الدوره الصفویه» نوشته جعفر مهاجر، اول مهاجر این سلسله مرقوم است، در این چند قرن، مجتهدین عالی شأن از این خاندان در منطقه ظهور کرده اند و برخی مانند سید حسین مجتهد، ریاست مطلقه منطقه را عهده دار بوده است. در قرون اخیر نیز، اعاظمی چون آیت الله میرصالح مجتهد مبرور، آیت الله سید محی الدین یونسی، آیت الله سید حبیب الله موسوی اطهاری، العلم الحجه سیدمحمد تقی انواری، آیت الله سید یونس یونسی و … هر کدام در مقاطعی عهده دار هدایت عامه، تمشیت امور خلق و بعضاً مرجعیت مسلم تقلید آنها بوده اند، مرحوم آیت الله العظمی مرعشی نجفی درباره اصالت نسب سادات کلخوران فرموده اند: «ایشان اصحّ سادات آذربایجانند، حسباً و نسباً».
والد وی – که اینک رخ در نقاب خاک کشیده است – از کسبه جزء بازار اردبیل و مشتهر به دیانت و مورد احترام خاص و عام بود و والده اش – که او نیز از تبار سادات جبل عامل است – در زهد و تهجّد زبانزد است.
«سید حسن» پس از طی دوران کودکی – به رسم همه کودکان خانواده های متدین – وارد مدرسه «جعفری اسلامی» شهر اردبیل شد و مقاطع ابتدایی و راهنمایی را در مدرسه مزبور سپری کرده و سپس برای ادامه تحصیلات متوسطه وارد هنرستان فنی شد.
وی دوران نوجوانی خود را عمدتاً با حضور مداوم در محافل وعظ و تفسیر و استفاضه از ارزنده ترین خطبای منطقه سپری نمود؛ لازم به ذکر است که دوران مزبور به دلیل حضور همزمان چندین عالم وارسته، از مقاطع طلائی درخشش روحانیت در اردبیل به شمار می آید. او در اوایل جوانی هم که با حرکت خروشنده مردم مسلمان ایران و نهضت امام خمینی (ره) مصادف گشت، جزو پیشگامان مبارزه و عناصر فعال انقلابی بود.
اندیشه دیرین پیوستن به سلک روحانیت و دوام وظیفه اجدادی با پیروزی انقلاب اسلامی، بر رغبت ایشان برای عزیمت به حوزه علمیه قم افزود تا سرانجام در آغازین ماه سال تحصیلی ۱۳۶۰ و پس از اندک مدت تدریس در روستاهای پیرامون اردبیل، وارد حوزه مقدسه قم شد. با توجه به استقبال گسترده عمومی جهت ورود به حوزه و اظهار علاقه جوانان به تحصیل علوم اهل بیت (علیهم السلام) در سال ۶۰ – که بحق پررونق ترین سال حوزه مقدسه قم از حیث استقبال به شمار می آید – امکان جذب در نظام رسمی حوزه برای وی فراهم نیامد و با عنایت ویژه مرحوم آیت الله شیخ مصطفی نورانی اردبیلی (ره) – نماینده فقید مردم استان اردبیل در مجلس خبرگان رهبری – «سیّد حسن» در حجره ای در مدرسه مؤمنیه در کنار بیت مرحوم آیت الله العظمی بهاء الدینی (ره) اقامت گزید؛ مجاورت معظم له فرصت مغتنمی گردید برای حضور منظم در نمازهای جماعت و بهره مندی از مواعظ و دروس اخلاق آن مرحوم. منبع