خانم رفعت هاشم پور
زندگینامه
رفعت هاشم پور در سال ۱۳۱۰ در شهرستان اردبیل متولد شد و پس از طی تحصیلات مقدماتی برای تحصیل در رشتهٔ بازیگری تئاتر وارد دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران گردید و در این رشته با درجهٔ لیسانس فارغ التحصیل گردید. با این که وی در رشتهٔ بازیگری تحصیل کرده بود، امّا فعالیت هنری خویش را با دوبله آغاز نمود.
وی کار دوبله را از نیمه دهه ۱۳۳۰ و به طور دقیق از سال ۱۳۳۷ آغاز نمود و در کنار آن در فاصلهٔ سالهای ۱۳۳۸ تا ۱۳۴۶ به عنوان معلم در آموزش و پرورش نیز مشغول به تدریس شد.
ویژگیهای خاص صدای او در کنار توانائی مثال زدنی اش در هنر گویندگی باعث شد که او از همان نخستین سالهای فعالیتش در نقشهای نخست و به جای بازیگران بزرگی چون سوزان هیوارد، اینگرید برگمن، آنا مانیانی، جینا لولوبریجیدا، لانا ترنر، ویوین لی، النئور پارکر و… در فیلمهای ایرانی به جای بازیگرانی چون آذر شیوا، شهلا ریاحی، فخری خوروش و…گویندگی کند و حتی به صورت گویندهٔ ثابت برخی از این بازیگران درآید. از جمله نقشهای به یاد ماندنی که او در این دوران، به جایشان حرف زد، شخصیت اسکارلت اوهارا در فیلم بسیار معروف بربادرفته بود که ویویان لی نقش او را بازی میکرد. نقش گویی رفعت هاشم پور به جای این کارکتر به حدی درخشان بود که امروزه کمتر کسی در ایران میتواند اسکارلت اوهارا را بدون صدای گوینده فارسی زبانش به یاد بیاورد.
فعالیتهای حرفهای
رفعت هاشم پور، فعالیت در دوبله به عنوان سرپرست گویندگان را نیز از سال ۱۳۵۳ آغاز کرد و مدیریت دوبلاژ را تا سالهای پس از انقلاب از جمله با فیلم چوپانان کویر (ساخته حسین محجوب) که نخستین فعالیت سینمائی مستقل او به عنوان سرپرست گویندگان بود، ادامه داد. وی همچنین به عنوان سرپرست گویندگان در برخی مجموعههای تلویزیونی نیز فعال بود.
هاشمپور در دوران فعالیتش به عنوان دوبلور با دیگر دوبلور معروف ایرانی، یعنی جلال مقامی آشنا شده و با وی ازدواج نمود.
یکی دیگر از شاخصترین فعالیتهای او، گویندگی در فیلم راه رفتن مرد مرده به جای سوزان ساراندون بود که در ایران با نام آخرین گامهای یک محکوم به مرگ (که نام رمانی میباشد که فیلم از روی آن تهیه شدهاست) نمایش داده شد. گرچه رفعت هاشم پور در این کار اندکی با کارهای خوب و روزهای اوج خود فاصله داشت و یکنواخت بودن شخصیت سوزان ساراندون مجال این را به او نداده بود تا همان رفعت هاشم پور همیشگی باشد، اما با این وجود صدای او بسیار خوب روی چهره سوزان ساراندون نشسته بود. این فیلم شاید بدین علت که این هنرپیشه زن، چهرهای شبیه به بازیگرانی مثل ویون لی و سوزان هیوارد (که قبلا هم هاشم پور به جای آنان گویندگی کرده بود) داشت، مورد استقبال و توجه زیادی قرار گرفت.
دیگر فعالیت رفعت هاشمپور در اواخر دوران کاریش، مدیر دوبلاژی سریال قصههای جزیره بود. در این سریال خود او نیز ابتدا به جای شخصیت جانت حرف میزد، اما در ادامه ترجیح داد که به جای هتی کینگ (با نقشآفرینی جکی باروس) حرف بزند که این نقشگویی او نیز بسیار مورد توجه قرار گرفت.
وی در زمینه گویندگی فیلمهای مستند هم تسلط خود را بارها به نمایش گذاردهاست.
رفعت هاشم پور از اواخر دهه هفتاد به بعد رفته رفته از فعالیت در دوبلاژ کنار کشید و به ندرت به گویندگی پرداخت.در عوض وی در سالهای اخیر بیشتر به آموزش دوبله به هنرجویان پرداختهاست.
ویژگیهای صدای او
رفعت هاشم پور، بدون تردید یکی از بزرگترین گویندگان زن تاریخ دوبلاژ ایران است و گویندگیهای او در بسیاری از فیلمهای سینمایی داخلی و خارجی، نقش مهمی را در زیبایی و جذابیت این فیلمها ایفا نمودهاست. صدای او گرم و گیرا و پرطنین، و سرشار از احساسات شورانگیز زنانهاست و وی آنچنان با احساس در قالب هنرپیشه فرو میرود که بعضا شنونده، صدای او را صدای واقعی خود بازیگر میپندارد!…
نوع گویندگی و جنس صدای رفعت هاشم پور به گونهای است که به او امکان گویندگی در نقش شخصیتهای عمیق و چند بعدی را میدهد و بعلاوه وجود نوعی حزن و اندوه در صدای او سبب شده عمدتا در نقشهای مربوط به زنان غمگین و افسرده بسیار موفق ظاهر شود. گذشته از اینها رفعت هاشمپور توانایی حیرت انگیزی در تطبیق دادن صدایش بر چهرههای جوان یا مسن دارد. ادامه مطلب